Ένα μίνι-Λεξικό για το Γύρο της Γαλλίας
05/12/2000 (cycling-tech)
Ενα από τα βασικά στοιχεία της επικοινωνίας είναι η γλώσσα. Όταν μιλάμε την ίδια γλώσσα μπρούμε να συννενοηθούμε καλύτερα. Κάθε ανιτκείμενο έχει τη δική του ορολογία που τις περισσότερες φορές καθιστά δύσκολη την επικοινωνία του με τον υπόλοιπο, εκτός αντικειμένου κόσμο.
Έτσι, για να μπορέσει να επικοινωνήσει ο Γύρος καλύτερα μαζί σας και να σας δώσει την ευκαρία να τον καταλάβετε και που ξέρετε, να τον αγαπήσετε όπως εκατομμύρια άλλοι σε αυτόν τον πλανήτη, σας παραθέτω μερικούς από τους όρους που χρησιμοποιούνται στον κόσμο του Γύρου.
Οι τέσσερις φανέλες του Γύρου της Γαλλίας
Να σημειώσω εδώ, ότι το μεγαλύτερο μέρος της παρακάτω ορολογίας βρίσκει εφαρμογή στους περισσότερους ποδηλατικούς αγώνες ποδηλασίας δρόμου.
Αν θέλετε, μπορείτε και να το τυπώσετε και να το χρησιμοποιήσετε σα "σκονάκι" την επόμενη φορά που θα δείτε Eurosport...
ΟμάδαΟι ομάδες του Γύρου είναι επαγγελματικές, όπως και οι ποδηλάτες που αγωνίζονται είναι επαγγελματίες και χορηγούνται από ιδιωτικές εταιρίες που πληρώνουν τα συμβόλαια των αθλητών. Η κάθε ομάδα έχει ένα, ή δύο κύριους χορηγούς οι οποίοι πληρώνουν τους λογαριασμούς της ομάδας, ενώ υπάρχουν και χορηγοί που καλύτουν όλη την υλικοτεχνική υποστήριξη των ομάδων, όπως ποδήλατα, ανταλλακτικά, ρουχισμό, διατροφή, κ.λ.π. Για παράδειγμα η ομάδα της Discovery Channel έχει βασικό χορηγό το γνωστό τηλεοπτικό κανάλι
Discovery, όπως επίσης και 20 περίπου δευτερεύοντες χορηγους
. Οι επαγγελματικές ομάδες ποδηλασίας που αγωνίζονται στο Tour de France έχουν ετήσιο οικονομικό προϋπολογισμό που ξεκινάει από τα 4 εκατομμύρια ευρώ (για τις μικρότερες ομάδες) και φτάνει να ξεπερνάει τα 10 εκατομμύρια ευρώ για τις μεγαλύτερες. Ενώ στο Γύρο κάθε ομάδα απαρτίζεται από 9 αθλητές, οι ομάδες έχουν στο δυναμικό τους γύρω στους 20 αθλητές που προπονούνται και αγωνίζονται όλο το χρόνο με τα χρώματα του χορηγού.
ΑρχηγόςΚάθε ομάδα έχει έναν αρχηγό. Ο αρχηγός, είναι αυτός που βρίσκεται στην καλύτερη φυσική κατάσταση στη συγκεκριμένη περίοδο του Γύρου και έχει τη δυνατότητα να φέρει τη μεγαλύτερη δυνατή διάκριση για την ομάδα, ανάλογα με τους στόχους της ομάδας. Για παράδειγμα, υπάρχουν ομάδες που έχουν σαν στόχο τη Γενική βαθμολογία, άλλες έχουν τα sprints και άλλες έχουν συγκεκριμένα εταπ.
ΒοηθοίΉ αλλιώς domestique, όπως ονομάζονται διεθνώς οι αθλητές που ο ρόλος τους στην ομάδα είναι να "βοηθούν".
Για εφτά χρόνια, ο αδιαμφισβήτητος αρχηγός για την ομάδα της US Postal Services και στη συνέχεια Discovery Channel Pro Cycling Team ήταν ο Lance Armstorng. Αν και ο αμερικάνος αθλητής ήταν ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα λόγω των φυσικών του προσόντων για το άθλημα της ποδηλασίας, αλλά και πολύ "δουλευταράς" όσον αφορά την προπόνησή του και τον επαγγελματισμό του γύρω από το άθλημα, δεν θα κατάφερνε να κερδίσει τόσες πολλές φορές το Γύρο της Γαλλίας αν δεν είχε δημιουργήσει γύρω του ίσως την καλύτερη ομάδα του Γύρου. Παρακάτω υπάρχουν οι διάφορες ειδικότητες ώστε να μάθουμε ποιός μπορεί να κάνει τι, μέσα σε μια ομάδα.
ΕιδικότητεςΌταν δημιουργείται μια ομάδα, ή αναπροσαρμόζει το δυναμικό της γύρω από τον αρχηγό της, προσλαμβάνει ποδηλάτες οι οποίοι έχουν διαφορετικές ειδικότητες και ο καθένας ξεχωριστά μπορεί να συμβάλλει στον τελικό στόχο που έχει θέσει η ομάδα. Όταν λέμε ειδικότητες, εννοούμε το terrain στο οποίο είναι καλός ένας αθλητής. Οι ειδικότητες:
- Ανηφορίστες: Είναι οι αθλητές που είναι πάρα πολύ καλοί στις ανηφόρες και είναι αυτοί που πρωταγωνιστούν στις ανηφορικές διαδρομές του Γύρου. Συνήθως, οι ανηφορίστες είναι πιο μικρόσωμοι κι έχουν χαμηλό βάρος σε σχέση με τους υπόλοιπους ποδηλάτες, χωρίς βέβαια να μην υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Ο αείμνηστος Marco Pantani (website) ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ανηφορίστες που πέρασαν από την παγκόσμια ποδηλασία. Sastre, Contador, Simoni, Piepoli, Ricco είναι μερικοί από τους ανηφορίστες που τους βλέπουμε τα τελευταία χρόνια μπροστά, όποτε οι κλίσεις της ανηφόρας μεγαλώνουν!
- Sprinters: Εϊναι οι ποδηλάτες που όταν θα φτάσουν στα τελευταία 300 μέτρα ενός επίπεδου εταπ θα αναπτύξουν ταχύτητες μέχρι και 70χιλ/ώρα. Είναι αδύνατον αν δεν έχεις τη δύναμη, την εκρηκτικότητα, αλλά και το ταλέντο να ακολουθήσεις ένα spinter. Cipollini, Zabel, McEwen, Boonen, Pettachi είναι μερικά από τα ονόματα που έχουν περάσει πάρα πολλές φορές τη γραμμή του τερματισμού πρώτοι όταν βρέθηκαν με το group στο τελικό sprint.
- Χρονομετρίστες: Οι ποδηλάτες που αποδίδουν πολύ καλύτερα από τους υπολοίπους στα Ατομικά χρονόμετρα και κατ'επέκταση στα επίπεδα κομμάτια της διαδρομής ενός εταπ.
- All around: Οι αθλητές που είναι καλοί σε όλα. Όχι τόσο καλοί όσο η κάθε ειδικότητα ξεχωριστά, αλλά η απόδοσή τους σε όλα τα terrain είναι αυτή που συνήθως θα τους στέψει νικητές σε ένα μεγάλο Γύρο σαν της Γαλλίας. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Αμερικανός Lance Armstrong ο οποίος δε φημίζονταν για τα τα sprint του, αλλά στις ευθείες και στις ανηφόρες ήταν σχεδόν αχτύπητος, με αποτέλεσμα να είναι ο μοναδικός ποδηλάτης που έχει κερδίσει ποτέ 7 φορές το Γύρο της Γαλλίας.
ΕτάπΕίναι η διαδρομή που καλύπτεται κάθε μέρα από τους ποδηλάτες. Τα ετάπ στο Γύρο Γαλλίας είναι αποστάσεις των 200 χιλιομέτρων περίπου. Ο Γύρος της Γαλλίας έχει 21 ετάπ.
Νικητής του ΕτάπΕίναι ο νικητής της συγκεκριμένης διαδρομής
Γενική ΒαθμολογίαΓια κάθε ετάπ καταγράφεται ο χρόνος του κάθε αθλητή. Κάθε μέρα ο χρόνος των αθλητών προστίθεται και ο αθλητής που έχει το λιγότερο χρόνο στο σύνολο είναι και ο προπορευόμενος της Γενικής Βαθμολογίας.
Κίτρινη ΦανέλαΟ προπορευόμενος της Γενικής Βαθμολογίας του Γύρου φοράει την Κίτρινη φανέλα, μια φανέλα που έχει αποτελέσει και αποτελεί το όνειρο εκατομμυρίων ποδηλατών σε όλη τη γη και η κατάκτησή της, ίσως θεωρείται η μεγαλύτερη τιμή, επιβραύβευση, αλλά και δικαίωση ενός ποδηλάτη κατά τη διάρκεια της καριέρας του.
Spint Ευθείας και Πράσινη ΦανέλαΣε κάθε ετάπ υπάρχουν ορισμένα σημεία (επίπεδα, όχι σε υψόμετρο) από τα οποία οι αθλητές που θα περάσουν πρώτοι, κερδίζουν βαθμούς. Αυτά τα προκαθορισμένα σημεία ονομάζονται sprint ευθείας και οι sprinters είναι συνήθως αυτοί που καλούνται να διεκδικήσουν τους πόντους για τις πρώτες θέσεις. Οι αθλητές που συγκεντρώνουν τους περισσότερους πόντους σε αυτά τα sprints προπορεύονται της συγκεκριμένης βαθμολογίας και ξεχωρίζουν φορώντας την Πράσινη φανέλα .
Sprint Ανάβασης και Πουά ΦανέλαΑντίστοιχα σημεία με τα sprint ευθείας υπάρχουν και για τις αναβάσεις. Οι αθλητές που περνούν πρώτοι από προκαθορισμένες βουνοκορφές από τις οποίες συγκεντρώνουν πόντους, ξεχωρίζουν φορώντας την πολυπόθητη Πουά φανέλα.
Ο καλύτερος μικρός και η Λευκή ΦανέλαΟ μικρότερος αθλητής που έχει το λιγότερο χρόνο στη γενική βαθμολογία και άρα προπορεύεται αυτής ξεχωρίζει φορώντας τη Λευκή φανέλα. Η ηλικία του "μικρότερου" ορίζεται από τους διοργανωτές των αγώνων και συνήθως, στο Γύρο Γαλλίας οι αθλητές που θεωρούνται μικροί είναι αυτοί που είναι κάτω των 25 ετών.
PelotonΕίναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το σύνολο των αθλητών σε ένα ποδηλατικό αγώνα. Τεχνικά, το peloton είναι το
κυρίως group των ποδηλατών σε έναν αγώνα και όχι το σύνολο όλων των ποδηλατών που λαμβάνουν μέρος στον αγώνα.
ΞεκόλλημαΕίναι η προσπάθεια, ή το αποτέλεσμα της προσπάθειας των ποδηλατών να αποσπασθούν από το Peloton .
ΤρένοΕίναι ο σχηματισμός των αθλητών μιας ομάδας σε μια σειρά, με τον ένα αθλητή ακριβώς πίσω από τον άλλο. Θα ακούσετε συνήθως τους εκφωνητές να μιλάνε για το "τρένο της Milram", ή το "τρένο της Quick Step". Τα τρένα παίζουν πολλούς ρόλους, ένας από τους βασικότερους είναι να ελέγξουν τον αγώνα σε οποιοδήποτε σημείο θελήσουν και μπορούν.
'Ενα κλασσικό παράδειγμα τρένου της Quick Step:
Ο αγώνας έχει φτάσει 5 χιλιόμετρα πριν τον τερματισμό και υπάρχουν 3 ξεκολλημένοι (αποσπασμένοι από το peloton), οι οποίοι προπορεύονται 40" από το peloton. Όμως, στους προπορευόμενους δεν βρίσκεται κάποιος από την ομάδα της Quick Step ο οποίος θα μπορούσε να διεκδικήσει τη νίκη. Η Quick Step μπαίνει τότε μπροστά και οδηγεί το peloton με ταχύτητες που φτάνουν 50-55Km/ώρα, ίσως και μεγαλύτερες με εναλλαγές μόνον των αθλητών της συγκεκριμένης ομάδας. Με αυτόν τρόπο, αυξάνοντας τόσο πολύ την ταχύτητα μπροστά, δεν επιτρέπουν σε κάποιον άλλον να "μπεί" στα πόδια τους, μέχρι βέβαια να σχηματιστεί κάποιο άλλο τρένο, από κάποια άλλη ομάδα με τα ίδια συμφέροντα, να φέρουν δηλαδή κάποιον sprinter τους στο τέρμα και να πάρει τη νίκη.
Αν η ομάδα αποτελείται από 9 άτομα, οι 5-6 μπαίνουν μπροστά, ο sprinter τους (και αρχηγός τους για τη συγκεκριμένη στιγμή) βρίσκεται στην 7-8 θέση, ενώ από πίσω του τον καλύπτουν 1-2 ποδηλάτες από την ίδια ομάδα ώστε να μην μπούν ποδηλάτες από άλλες ομάδες στις αλλαγές μέχρι το τελικό sprint (για περισσότερες πληροφορίες πάνω στις τακτικές των ομάδων θα μιλήσουμε σε άλλη ενότητα).
Όταν η ομάδα εκπληρώσει το σκοπό της, δηλαδή να αυξήσει το ρυθμό της κούρσας τόσο πολύ ώστε να καλύψει τη διαφορά από τους προπορευόμενους και στη συνέχεια να φέρει τον αρχηγό της "καλυμένο" από τους αντιπάλους και σε πλεονεκτική θέση ώστε στα τελταυταία 200 μέτρα να εξαπολήσει τη δική του επίθεση για το τελικό sprint, τότε αποσύρεται και απλά τερματίζει σε κάποια από τις πρώτες θέσεις (δεν έχει σημασία για αυτούς η θέση) ελπίζοντας ότι ο sprinter τους θα κάνει και αυτός τη δουλειά του, θα κερδίσει τον αγώνα και θα
πανυγηρίσουν όλοι μαζί για τη συλλογική τους νίκη.
Την πρώτη εβδομάδα του Tour οι sprinters και τα τρένα έχουν την τιμητική τους μιας και τα ετάπ είναι κυρίως επίπεδα και οι τακτικές προσαρμόζονται γύρω από τους sprinters. O Robbie McEwen είναι ένας από τους sprinters που θα πρέπει να προσέξετε γιατί όταν φτάνει στα τελευταία 20ο μέτρα, νομίζεις ότι το ποδήλατο θα σπάσει από τη δύναμη που εφαρμόζεται πάνω σε αυτό. Μαζί με τον McEwen προσέξτε τον Eric Zabel, Ton Boonen και Oscar Freire.
Μετά πιάνουν οι ανηφόρες. Εκεί, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο...
Θα επανέλθω.
Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερος κόσμος μπαίνει στον κόσμο του ποδηλάτου για να γυμναστεί, να μετακινηθεί ή απλά να χαλαρώσει από την ολοένα πιο απαιτητική και μονότονη καθημερινότητα.
)){kind=link}